Калориметрлер потенциалдуу энергияны өлчөө үчүн колдонулат. Калория - бул 1 мл сууну Цельсий боюнча 1 градус жылытуу үчүн керектелүүчү энергия. Бул калориялар Калория же Ккал (1000 нормалдуу калория) деп аталган тамактануу этикеткаларындагы, диеталык пландардагы ж.б.у.с. Кээ бир жөнөкөй, күнүмдүк материалдар менен тамактын үлгүсүнүн калориясын же Ккалын аныктоо үчүн үйдө жасалган калориметрди курууга болот.
Кадамдар
3төн 1 бөлүк: Калориметрди куруу
Кадам 1. Кичине металл идишти алыңыз
Бул калориметрикалык өлчөөлөрдүн бир бөлүгү катары жылытыла турган сууну камтышы мүмкүн. Ар кандай кичинекей металл идиш иштейт, мисалы жашылчаларды таңгактоодо же сода куюлган идиште. Анын бош, таза жана бир четинде ачык экенин текшериңиз. Эгерде сиз газдалган банканы колдонуп жатсаңыз, идишти ичүү үчүн колдонулган тешик жетиштүү болот.
Кадам 2. Чоңураак металл идишти алыңыз
Экинчи металл банка керек болот, анын көлөмү чоң, кичинекей металлдын ичине батканга орун бар. Ар кандай чоңураак металл идиш иштейт, мисалы кофе идиши. Анын бош, таза жана эки учу ачык экенин текшериңиз.
3 -кадам. Чакан банкадагы төрт кичинекей тешикти теш
Тешикти, муз тергичти же башка шайманды колдонуп, кичинекей металл идишке төрт кичинекей тешикти (ар бири экинчисине тике) кылдаттык менен тешиңиз. Тешиктерди банканын ачык учунун четине коюңуз.
Кадам 4. Консерванын төрт тешигинин ортосуна эки жука таякты жылдырыңыз
Бир таякты банкадан башка жакка жылдырып, экинчи таяк менен калган эки тешик менен кайталаңыз; эки таяк бири -бирин кесип өтүшү керек. Бул таяктар калориметрдеги кичинекей банкага колдоо көрсөтүү үчүн колдонулат. Температурага чыдамдуу айнек таякчалар идеалдуу. Эгерде сизде жок болсо, ар кандай бышык, күйбөс таякчаны колдонуп көрүңүз.
Кадам 5. Кичи банкага суу толтуруңуз
Цилиндрди, колбаны же башка идишти колдонуп, кичинекей металл идишке 100 мл тазаланган сууну куюңуз.
Кадам 6. Суунун температурасын өлчөө
Сымап термометрин (санарип эмес) колдонуп, суунун баштапкы температурасын алыңыз. Термометрди суунун так көрсөткүчүн алуу үчүн аны сууга бир аз калтыруу керек болушу мүмкүн (ал бөлмө температурасына ылайыкташканда температураны өзгөртүшү мүмкүн).
Термометрди сууга таштап коюңуз; кийинчерээк башка окуу үчүн сизге керек болот
Кадам 7. Чоң идиштин ичине кичинекей банканы коюңуз
Чакан металл идиш чоңураак ичинде бекем жайгашып, айнектен же башка күйбөс материалдан жасалган таяктар менен бекемделиши керек.
Кадам 8. Кысмакты ачып, бир учун тыгынга салыңыз
Тамакты калориметрдин ичинде кармоо үчүн стандарттуу өлчөмдөгү кыстырма колдонулат. Кысмакты толугу менен ачыңыз, ошондо ал бир узун жипти түзөт. Жиптин бир учун тыгынга салыңыз. Ал ачылган кагаз кыскычын жабыштырып тик турушу мүмкүн экенин текшериңиз.
3төн 2 бөлүк: Калориметрди колдонуу
Кадам 1. Сыноо үчүн бир аз тамак алыңыз
Так тараза менен тамакты таразалап, өлчөөнү жазыңыз. Сизге аз гана өлчөмдөгү тамак керек болот. Жакшы тандоолорго кабыгы арахис, картошка чипси же башка майлуу тамак кирет.
Кадам 2. Корк тамак кармагычын даярдаңыз
Тыгынга жабышпаган кагаздын учун сынай турган тамагыңызга этияттап ороп коюңуз (же кыскыч менен сайыңыз).
3 -кадам. Тамакты жарык кылыңыз
Тыгынды тегиз, күйбөй турган жерге койгула, ошондо кагаздын кагазы жабышып калат. Бутан зажигалканы же башка аппаратты колдонуп, тамакты жарык кылыңыз. Өрт чыгып кетээри менен банкаларды үстүнө коюңуз.
Өзүңүздү күйгүзүп албоо үчүн тамакты жарыктандырып, үстүнө банкаларды коюп коюңуз
4 -кадам. Тамак күйүп кетсин
Консерваларды тамактын үстүндө кармаңыз, ал толугу менен күйүп кетет. Тамак күйгөндө, чоң банкада токтотулган кичинекей банкадагы сууну ысытат.
Тамак күйүп жатканда кылдаттык менен караңыз. Эгерде ал тез эле өчүп калса, тамак толугу менен күйүп кете электе, кайра күйгүзүңүз
Кадам 5. Суунун температурасын текшериңиз
Тамак толугу менен күйүп кеткенден кийин, термометрдин жардамы менен кичинекей банкадагы сууну аралаштырыңыз. Жылытылган суунун температурасын жазыңыз.
Калориметрди жылдырууда же тийүүдө этият болуңуз, анткени банкалар жана башка бөлүктөр абдан ысык болушу мүмкүн
Кадам 6. Күйгөн тамакты таразага тартыңыз
Күйүп кеткен тамак толугу менен муздагандан кийин, аны кагаздан алып салыңыз. Кайра таразалап, өлчөөнү жазыңыз.
3төн 3 бөлүк: Эсептөө
Кадам 1. Калорияны эсептөө үчүн керек болгон формуланы түшүнүңүз
Үйдө жасалган калориметрдин жардамы менен тамактын үлгүсүнүн калориялуулугун аныктоо үчүн колдонулган формула салыштырмалуу жөнөкөй: калория = суунун көлөмү (мл менен) суунун температурасынын өзгөрүшү (Цельсий боюнча).
Кадам 2. Эсептешиңиз керек болгон маалыматтарды чогултуңуз
Эгерде сиз кичинекей идишке так 100 мл тазаланган суу куюп койсоңуз, анда сиз суунун көлөмүн (100 мл) билесиз. Эгерде сиз суунун баштапкы температурасын жана тамак күйгөндөн кийинки температурасын жазсаңыз, анда чоңураактан кичине маанини алып салуу менен температуранын өзгөрүшүн аныктай аласыз.
Мисалы, эгерде банкадагы суу 35 градус Цельсий болсо, анда тамак өрттөнгөндөн кийин 39 градус Цельсийде болсо, анда сизде 4 градус температура өзгөрүүсү болот (39-35 = 4)
Кадам 3. Тамак -ашта камтылган калорияны эсептөө
Формуланы жана чогултулган маалыматтарды колдонуп, анализдеген тамагыңызда канча калория бар экенин аныктаңыз.
- Мисалы, эгерде сизде 4 градус температура өзгөрсө, анда тамак -ашта 400 калория бар (400 = 100 мл x 4, формула калория = суунун көлөмү х суунун температурасынын өзгөрүшү)
- Тамак -аштын калориясын аныктоо үчүн суунун температурасынын өзгөрүшүн литрдеги суунун көлөмүнө көбөйтүңүз. Жогорудагы мисалды колдонуп, үлгү 0,4 Ккал (0,4 Ккал = 0,100 L суу х 4) камтыйт
